Heeft u een vraag? Bekijk dan onderstaand of u uw vraag in onze veelgestelde vragen tegenkomt.
Onderzoek zou moeten gebeuren door een onafhankelijke instantie, die vrij staat van de hiërarchie van de Nederlandse waterbeheerders. Het kan dus bijv. (ook) een buitenlandse organisatie zijn.
Op 29 juni waren er hevige buien in het Geulmondgebied. Dat had een verhoging van het grondwater tot gevolg (zoals door bewoners geconstateerd) die tot januari 2022 geduurd heeft. De grond was verzadigd. Daarmee was een ‘glijbaan’ gecreëerd over 4km met een verval van 4 meter. Toen de Geul uittrad begon het Geulwater onmiddellijk te lopen richting laagste punt (Broekhoven bij Geulle).
Het snelst kunnen de mechanische oplossingen worden toegepast:
TU Delft heeft studenten op de casus Geulmond gezet. Zij pluizen uit hoe de complexe situatie van 4 soorten waterlopen (grote en kleine rivier, kanaal, bosbeken) in één relatief klein gebied zich tot elkaar verhouden en het beste gemanaged kunnen worden.
Het gebied wordt als zodanig aangeduid in het Deltares rapport en is de verzamelnaam voor Tussen de Bruggen, Meerssenhoven, Bunde beneden, Brommelen, Geulle beneden en Broekhoven. WSN heeft die verzamelnaam overgenomen om onduidelijkheden te voorkomen.
Het gebied omzoomd door Geul, Julianakanaaldijk en de spoordijk/heuvelrug ligt als een grote badkuip in het landschap. Binnen de grote badkuip bevindt zich in Brommelen nog een relatief dieper deel dat op zich weer een kuip vormt. Kuipen wateren niet uit zichzelf af. De afwatering moet net als in een polder door de mens tot stand komen.
Het hoogste punt ligt bij de Geulsifon in Bunde (45m N.A.P.) en loopt af naar Broekhoven (41m N.A.P). Een verval van 4 meter over 4 kilometer.
Bestuurlijke regie bestaat uit een orgaan dat werkt vanuit een helikoptervisie. Het stuurt aan, orkestreert en analyseert. Het is geen politieagent. Idealiter werkt deze regie in het hele Geulgebied van de bron tot de monding, dus met inbegrip van het deel in België en Duitsland. Veiligheidsregie wil zeggen dat er gewerkt wordt naar een veiligheidscultuur in waterbeheer waarin verantwoording wordt afgelegd aan een onafhankelijk veiligheidsinstituut (safety manager) zoals die bestaan voor waterleiding (KIWA), elektriciteit (KOMO) en gas, maar ook zoals in andere veiligheidskritische industrieën als lucht- en ruimtevaart, nucleaire industrie etc. Tevens moet er gewerkt worden aan een open rapporteringscultuur waar medewerkers uitgenodigd worden te rapporteren zonder dat het negatieve consequenties voor hen heeft. De transparante cultuur, die daar bij hoort wordt ook naar de bewoners geïmplementeerd. Bewoners hebben het recht om het veiligheidsniveau van hun woonoord te kennen.
Hoe denkt u dit te kunnen realiseren?
Voortdurend in gesprek zijn en blijven met waterbeheerders en veiligheidsorganen en materiaal aanvoeren hoe het beter kan.
Water-Stop.NU heeft overleg opgebouwd met gemeente(s), Waterschap Limburg en Rijkswaterstaat. Daarnaast met een aantal maatschappelijke natuurorganisaties. Op bestuurlijk gebied met het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, de Deltacommissaris en (aankomend) de Provincie. Wij zijn betrokken bij onderzoeken naar oplossing die herhaling van de wateroverlast 2021 te voorkomen.
Er wordt gewerkt aan een noodplan op basis van een pilotproject in Schin op Geul van Waterschap Limburg. Zolang er geen capaciteit-verhogende maatregelen zijn genomen aan de Geulsifon in Bunde, zullen voor de lager gelegen woongebieden aanvullende beschermingsmaatregelen moeten worden ontwikkeld en uitgevoerd waarbij de inzet van de bewoners onontbeerlijk is.
Een Whatsapp groep van meer dan 180 buurtbewoners is reeds actief waardoor bij dreigend hoogwater eerder gealarmeerd en geïnstrueerd kan worden.
Afgelopen jaar hebben we met de gemeente Meerssen een prima werkrelatie opgebouwd waarbij wederzijds van elkaars ervaringen en ideeën werd geprofiteerd.
Speelt dit een rol voor de stichting? De stichting houdt zich niet bezig met schadevergoeding. Ze wordt wel voortdurend geconfronteerd met de gebrekkige afhandeling.
Er is een grotere openheid bij instanties om informatie te delen, maar we zijn er nog lang niet. Dat heeft o.a. te maken met het gebrek aan een open cultuur die bij een goede veiligheidsregie hoort.
En wat is de status van de actiepunten? De lijst van verbeterpunten bedroeg kort na de overstroming 92 punten. De lijst wordt bijgehouden door de gemeente. Eind juni hebben we een tussenstand opgevraagd, daar moet nog antwoord op komen. Daarna kunnen we u er meer over vertellen.
Wij hebben mevr. De Rond nog niet ontmoet. Zij is uitgenodigd voor 10 juli. Wij rekenen op een goede overdracht en gaan ervan uit, dat mevr. Rond op de hoogte is van de activiteiten van Water-Stop.NU en haar reguliere contacten en afspraken met de gemeente Meerssen. Haar bekendheid met de materie zal moeten blijken. Uiteraard gaan we ervan uit dat de reguliere gesprekken met gemeente, Waterschap en RWS gewoon doorlopen.
De Geulsifon valt onder verantwoordelijkheid van RWS. Inderdaad ligt de sifon in zijn geheel op grondgebied van Maastricht. Wij zijn in overleg met de gemeente Maastricht en zijn alert op plannen die versneld Maaswater willen afvoeren. Belangrijk om te weten en te voorkomen dat er geen negatieve gevolgen voor het Geulmondgebied uit volgen.
Water-Stop.NU heeft de (anno 2023 nieuwe) fractievoorzitters aangeschreven en daaruit voortgekomen zijn gesprekken met statenleden, veelal op locatie in het Geulmondgebied. De meesten waren onder de indruk en zijn door het contact nu goed op de hoogte van de kwetsbaarheid van het gebied. Er zijn schriftelijke vragen gesteld aan het college onder andere over de voortgang van te nemen maatregelen. Antwoorden en vervolgacties blijven onder de aandacht van WSN.
De complexiteit van het Geulmondgebied is dermate afwijkend van andere gebieden, dat we voorlopig de handen vol hebben aan dit gebied. We hebben nog geen groepen getroffen die zich net als wij echt focussen op het oplossen van bestuurs- en veiligheidsprocessen.
We delen kennis met professionals in waterbeheer (TU Delft, Deltares, RiQuest) bestuurskunde (o.a. Prof. A. Korsten) luchtvaart (EU).
WSN heeft contact met stichting ARK. Stichting ARK werkt samen met 4 natuurorganisaties om een betere afvoer van regenwater in het Heuvelland te realiseren. Door bijv. een andere begroeiing kan de bodem vaak meer water opnemen, waardoor het regenwater niet in één stortvloed afvloeit naar beken en de riviertjes. De landelijke Postcodeloterij heeft een bedrag van 2 miljoen euro beschikbaar gesteld. De helft van dit bedrag gaat in een aparte pot waarmee lokale initiatieven financieel kunnen worden ondersteund. Het kan hier ook gaan om ideeën van o.a. inwoners, dus ook van de stichting Water-Stop.NU. Wij zijn hierover in contact met stichting ARK. Na de zomervakantie zal naar verwachting olv het WWF een plan van aanpak kunnen worden gepresenteerd en kunnen ideeën worden verzameld en getoetst.
De Deltacommissaris houdt zich stil, maar zal toch op enig moment met een gericht plan voor het Geulgebied moeten komen.
Ja, daar hebben we goed contact mee. We zullen van dat contact gebruik blijven maken om onze zaak onder de aandacht te houden.
WSN heeft de Tweede Kamer voor de hoorzittingen over de watersnood 2021 benaderd via zowel de voorzitter als diverse Kamerleden. De TK zal het ministerie scherp moeten houden voor onze zaak.
De evaluatierapporten die zijn verschenen, zijn niet door een onafhankelijk beoordelaar gemaakt. Hetzelfde door instanties ingehuurde bureau beoordeelde drie instanties. Slager en eigen vlees…. Het Deltares rapport moet nog uitkomen. Alle rapporten gaan over modellen die al of niet gehaald zijn. WSN wil de mens centraal stellen en rapporten moeten ook in die richting geschreven worden.
Uit de huis-aan-huis contacten van afgelopen week, blijkt dat het draagvlak volop aanwezig is. Mensen weten door de onduidelijke bestuurscultuur veelal niet hoe het complexe systeem van waterbeheer in elkaar steekt. Hun wens om het nooit meer mee te maken creëert draagvlak.
Het mag duidelijk zijn, dat ALLES wat we doen voor de bewoners/burgers is bedoeld; iedereen is erbij gebaat als we een ramp als deze in de toekomst kunnen voorkomen. Verder werken we samen met de burgers (en de gemeente) aan een crisisnoodplan, we wachten in deze niet op de ambtenarij, maar nemen het voortouw, er zijn voldoende voorbeelden waar we van kunnen leren, daar maken we graag gebruik van.
We hebben signalen gekregen dat bewoners of groepen van bewoners dit van plan zijn. En zo ja, hoe staat de stichting hierin/tegenover als belangenbehartiger? De stichting is geen belangenbehartiger in juridische zaken zolang overleg om onze doelen te bereiken nog mogelijk is.
Schadeafhandeling hoort niet tot de doelen van WSN. Alle informatie die we tegenkomen wordt uiteraard doorgespeeld naar belanghebbenden of hun organisaties. Ook neemt WSN de ervaringen met de gevolgen van de ramp mee in de strategie naar de toekomst.
In het mondeling overleg met de gemeente heeft WSN deze actie zo veel mogelijk ondersteund. Wij hebben de actie ook onder de aandacht van de minister van Infrastructuur en Waterstaat gebracht bij zijn werkbezoek aan de Geulmond op 7 maart. De stichting vindt het teleurstellend gisteren via de media te hebben vernomen, dat er geen verruiming van de regeling zal worden toegepast.
Alle bedrijven die schade hebben geleden of hadden kunnen lijden tijdens de watersnood worden benaderd. WSN wil eerst een gezicht en status (stichting en ANBI) hebben, voordat volle actie richting bedrijven wordt gestart. ANBI-status betekent dat particulieren en bedrijven met een donatie een aftrekpost bij de Belastingen kunnen krijgen.
WSN is een stichting van vrijwilligers. Gemaakte kosten beperken zich tot notariskosten, drukwerk, kosten die worden gemaakt voor de organisatie van een evenement als op 10 juli, eventuele reiskosten buiten de regio (bijv. vergadering in Den Haag). Waar mogelijk zoekt WSN ook naar sponsoring. Vanuit het bewonersplatform controleert een kascommissie de rekeningen en het jaarverslag van de penningmeester.
Er is een website www.water-stop.NU (vergeet het streepje niet!). Deze is recent live gegaan en zal nog worden aangevuld met meer informatie. Ook is er een bijna dagelijkse mailing waarvoor je je kunt inschrijven via pneering@home.nl onder opgave van naam, adres, email, 06-nummer. Bij eventuele vragen/suggesties kan contact worden opgenomen via www.water-stop.nu via contact@water-stop.nu.