4 juni Informatiebijeenkomst WRL en WSN

Een bewogen avond waar de verwachtingen hooggespannen waren. Wat gaat er na 3 jaar gepresenteerd worden? Wat gaan ze doen om ons te beschermen? De ramp van juli ’21 nog vers in het geheugen.

Gespreksleider Simone vat het bij de start al samen: de betrokkenheid is groot, maar de angst voor onverschilligheid ook.

Paul Neering, voorzitter van Water-Stop.NU (WSN), geeft nog eens een duidelijk beeld van waar het wat WSN betreft om gaat in het Geulmondgebied: de wateraanvoer, de doorvoer en de afvoer, met al zijn onderdelen. Daarboven hangt het utopisch ‘Regie’ waarbij oplossingen op elkaar worden afgestemd.

Royal Haskoning HKV geeft duiding aan het resultaat dat na een verkenning is afgerond. Wat is het netto-effect van maatregelen die op korte en middellange termijn genomen kunnen worden? Het onderzoek heeft zich gericht op drie maatregelen:

Het vergroten van de afvoer door stroomlijning
Het vergroten van de afvoer door waterdruk (bedijking)
Afvoer via het Julianakanaal (‘brievenbus’-oplossing, door WSN aangedragen)

Meegenomen in de verkenning is de aanvulling van bewoners via het ‘werkatelier’ in jan. ’24:

Het uitbreiden van de sifon
Afvoer via de Beatrixhaven
Verbeterde houtvang

Conclusie van dit alles is dat het uitbreiden van de sifon ‘te duur’ is, de brievenbusoplossing in de koelkast wordt gezet (veel rekenwerk en geen garantie) en dat het wachten is op het ‘Stroomgebiedplan van de Geul’. Pas in 2027 kunnen er besluiten worden genomen.

Reacties uit de zaal zijn niet mals: “Er is geen uitgangspunt gesteld (hoeveel afvoercapaciteit heb je nodig?), de mate van effectiviteit is niet meegenomen. Het is heel simpel: het water moet weg en daar is Rijkswaterstaat verantwoordelijk voor. De sifon is opstal van Rijkswaterstaat en die moet aansprakelijk worden gesteld, want de sifon deugt niet.” “De ‘brievenbus’ moet als oplossing in de presentatie blijven. Er moet nooit in een terugslagklep worden voorzien, er kan eenvoudig op een andere wijze (lengte maken voor het Geulwater) worden gedacht. Zo mag ook de uitbreiding van de sifon niet van tafel.” In een nagesprek bleek er misverstand te bestaan over de hoogte NAP van het idee brievenbus. Spreker dacht dat deze onder het waterniveau van het Julianakanaal gedacht werd. Echter zoals WSN het heeft aangedragen kan er wel met een terugslagklep worden gewerkt. De brievenbus ligt hoger.

Reactie van WRL: de maatregelen blijven paraat voor de lange termijn.

Klimaatverandering is een gegeven, klimaatscenario’s horen erbij. De veiligheidsnormen moeten omhoog. Echter, omhoog of omlaag, de overheid blijft aansprakelijk. Een landschapsarchitect zegt: “Er wordt steeds gesproken over ‘bovenstrooms’, maar wat is er bedacht ‘benedenstrooms’?” WRL reageert door te zeggen dat er wel afstemming is met het project Zuidelijk Maasdal. Zorgen worden geuit, geen enkele maatregel lijkt op korte termijn te worden genomen. Pas in ’31, tien jaar na de ramp kunnen we wat verwachten. Er wordt niet eens gesproken over een ‘harkfilter’ of het gebruik van de bypass via kwelsloten. Oplossingen die voorhanden zijn wat bewoners betreft. Iemand roept: “Rijkswaterstaat is de grote afwezige, die heeft geen zin en geen geheugen.” Er wordt geklapt. Simone gaat rond met haar microfoon en verzamelt meer geluiden. Er is geen noodplan of crisisplan van het waterschap. Wat als het morgen weer gebeurt, we zien het in Noord-Italië en Zuid-Duitsland behoorlijk misgaan momenteel. De wateroverlast is ook in het Heuvelland weer hot item geweest de afgelopen tijd. Er is geen hoogwaterprobleem, maar een afvoerprobleem. Een relaas volgt: “Ze hebben ons beloofd: het komt goed. Maar het komt niet goed!” Met de presentatie van de ‘Woningscan’ worden de gemoederen niet bedaard. 1000 mensen in Limburg, die zijn geselecteerd voor een pilotfase, krijgen gratis een woningscan aangeboden die duidelijk maakt hoe mensen zelf hun huizen kunnen beschermen. WSN is nauw betrokken bij de pilot en volgt de procedures kritisch. Heeft dit wel zin, als het water van alle kanten komt? Er zijn verhalen bekend dat water van onderen door betonnen vloeren omhoogkomt, terwijl het weg is uit de straat. Wat doet zo’n woningscan met de waarde van je huis, of met de verzekeraar die dan de premie erop aanpast? Wat gebeurt er met die gegevens?

Conclusie van gespreksleider Simone is dat we elkaar scherp moeten blijven houden. Dat het een lange adem vergt, dat frustraties en onmacht bestaan en zelfs bij de mensen die ervoor aan het werk zijn. Binnen hun context staan ze er met de beste bedoelingen en intenties.

Er wordt één op één nagepraat, gediscussieerd in groepjes. Beleidsmedewerkers, bestuurders, hoogleraren, ervaringsdeskundigen delen hun zorgen en ideeën. Anderhalf uur later is alles weer zoals het was, een lege zaal.

Wat vindt WSN van deze uitslag? En wat gaat ze ermee doen? Wordt vervolgd.